In investeringsdocumentatie, SHA’s en M&A-contracten staat bijna altijd een bepaling over governing law en jurisdiction. Veel founders zien dit als standaard juridisch slotstuk, maar deze keuze bepaalt welk recht van toepassing is en waar eventuele conflicten worden uitgevochten.
Die keuze heeft grote gevolgen voor kosten, snelheid, voorspelbaarheid en onderhandelingsmacht bij geschillen.
In dit artikel lees je wat governing law en jurisdiction zijn, waarom investeerders hierop sturen en waar founders verstandig aan doen.
Wat is governing law?
Governing law bepaalt welk nationaal recht van toepassing is op de overeenkomst.
Bijvoorbeeld:
- Nederlands recht
- Engels recht
- Duits recht
- Amerikaans (Delaware) recht
Het gekozen recht bepaalt:
- hoe clausules worden uitgelegd
- welke rechten en plichten gelden
- hoe aansprakelijkheid werkt
Het gaat dus niet om waar partijen gevestigd zijn, maar welk recht leidend is.
Wat is jurisdiction?
Jurisdiction bepaalt:
- welke rechter bevoegd is
- in welk land of welke stad procedures worden gevoerd
Bijvoorbeeld:
- rechtbank Amsterdam
- rechtbank Londen
- arbitrage in Parijs
Governing law en jurisdiction zijn vaak, maar niet altijd, hetzelfde land.
Governing law en jurisdiction samen
Veelvoorkomende combinaties:
- Nederlands recht met rechtbank Amsterdam
- Engels recht met rechtbank Londen
- Nederlands recht met arbitrage
Maar ook hybride vormen bestaan, bijvoorbeeld:
- Nederlands recht
- arbitrage onder ICC-regels
Deze keuzes beïnvloeden complexiteit en kosten.
Waarom investeerders hierop sturen
Investeerders sturen op governing law en jurisdiction om:
- voorspelbaarheid te hebben
- vertrouwd rechtssysteem te gebruiken
- risico’s beter te beoordelen
- hun juridische kosten te beheersen
Internationale VC’s hebben vaak een duidelijke voorkeur voor rechtssystemen die zij goed kennen.
Meest voorkomende keuzes in startups
Nederlandse startups:
- vaak Nederlands recht
- Nederlandse rechtbanken
Internationale rondes:
- soms Engels recht
- vooral bij Angelsaksische investeerders
Amerikaanse investeerders:
- soms Delaware recht
- vooral bij US-holdings
De keuze zegt vaak iets over de machtsverhouding in de deal.
Impact op founders
Voor founders kan de keuze betekenen:
- procederen in het buitenland
- hogere juridische kosten
- minder vertrouwd recht
- hogere drempel om een conflict uit te vechten
Een buitenlandse jurisdiction kan in de praktijk een drempel zijn om je recht te halen.
Arbitration vs. court litigation
Soms wordt gekozen voor arbitrage in plaats van de gewone rechter.
Voordelen van arbitrage:
- vertrouwelijkheid
- specialistische arbiters
- internationale afdwingbaarheid
Nadelen:
- hoge kosten
- beperkte beroepsmogelijkheden
- minder transparantie
Arbitrage is niet automatisch beter voor founders.
Governing law bij meerdere documenten
Let op inconsistenties.
Vaak zijn er meerdere documenten:
- term sheet
- SHA
- investment agreement
- employment contracts
Als die verschillende rechtskeuzes bevatten:
- ontstaat verwarring
- nemen kosten toe
- worden geschillen complexer
Consistentie is cruciaal.
Veelgemaakte fouten door founders
- deze clausules als formaliteit behandelen
- akkoord gaan zonder impact te begrijpen
- verschillende jurisdictions accepteren
- buitenlandse rechtbanken onderschatten
- geen juridisch advies vragen
Deze clausules bepalen het speelveld bij conflicten.
Best practices voor founders
Kies bij voorkeur voor lokaal recht
Zeker in vroege fases.
Wees consistent
Gebruik dezelfde governing law in alle kerncontracten.
Beperk buitenlandse jurisdiction
Alleen accepteren bij duidelijke tegenprestatie.
Overweeg arbitrage bewust
Niet automatisch, maar situationeel.
Laat deze clausules reviewen
Juist omdat ze vaak worden onderschat.
Hoe kijken nieuwe investeerders hiernaar?
Nieuwe investeerders letten op:
- duidelijkheid
- consistentie
- afdwingbaarheid
Een rommelige juridische structuur kan:
- extra due diligence vragen
- heronderhandeling afdwingen
- investeerders afschrikken
Goede documentatie straalt volwassenheid uit.
Wanneer is buitenlands recht wél logisch?
Buitenlands recht kan logisch zijn bij:
- internationale holdingstructuren
- buitenlandse exits
- strategische investeerders
- latere fases met wereldwijde footprint
Maar ook dan moet de keuze bewust en onderbouwd zijn.
Conclusie
Governing law en jurisdiction bepalen niet alleen waar een conflict wordt uitgevochten, maar ook hoe rechten worden geïnterpreteerd en afgedwongen. Wat op papier een detail lijkt, kan in de praktijk doorslaggevend zijn.
Founders die deze keuzes bewust maken, beschermen zichzelf tegen onnodige complexiteit en kosten. Juridische eenvoud en consistentie zijn ook hier een vorm van strategische kracht.
