Tijdens fundraises en overnames duikt vaak een ogenschijnlijk onschuldige bepaling op: de MAC-clausule (Material Adverse Change). Veel founders zien deze clausule als standaardjuridisch taalgebruik, maar in de praktijk kan ze doorslaggevend zijn voor het wel of niet doorgaan van een deal.
Een MAC-clausule bepaalt of een investeerder of koper zich mag terugtrekken wanneer er iets fundamenteel misgaat tussen ondertekening en closing.
In dit artikel lees je wat een MAC-clausule is, wanneer ze wordt ingeroepen, hoe breed of smal ze kan zijn en waar founders scherp op moeten letten.
Wat is een MAC-clausule?
Een MAC-clausule geeft een partij het recht om:
- een overeenkomst te ontbinden
- of closing uit te stellen
- wanneer zich een materiële negatieve verandering voordoet
Die verandering moet:
- significant zijn
- de waarde, prestaties of vooruitzichten van het bedrijf raken
MAC-clausules komen vooral voor in:
- investeringsdocumentatie
- M&A-overeenkomsten
- SPA’s en LOI’s
Wat betekent “Material Adverse Change”?
De kern zit in drie woorden.
Material
Het moet substantieel zijn, geen kleine tegenvaller.
Adverse
Het moet duidelijk negatief zijn.
Change
Het moet zich hebben voorgedaan ná ondertekening.
Niet elke tegenvaller is dus automatisch een MAC.
Wanneer wordt een MAC-clausule gebruikt?
MAC-clausules zijn vooral relevant wanneer:
- er tijd zit tussen signing en closing
- due diligence nog loopt
- marktomstandigheden onzeker zijn
- het bedrijf sterk afhankelijk is van key factoren
Bijvoorbeeld:
- grote klanten
- regelgeving
- technologie
- managementteam
Hoe langer het traject, hoe belangrijker de MAC-clausule.
Voorbeelden van mogelijke MAC-events
Afhankelijk van de formulering kunnen dit zijn:
- wegvallen van een sleutelklant
- faillissement van een belangrijke partner
- verlies van een kernlicentie
- ernstige juridische claims
- fraude of wanbeheer
- vertrek van key management
- acute liquiditeitsproblemen
Niet inbegrepen zijn vaak:
- algemene marktdalingen
- macro-economische recessies
- sectorbrede problemen
Dit onderscheid is cruciaal.
Brede vs. beperkte MAC-clausules
Brede MAC-clausule
Kenmerken:
- open formulering
- veel interpretatieruimte
- lage drempel voor afhaken
Voordeel voor investeerder of koper
Nadeel voor founders door onzekerheid.
Beperkte MAC-clausule
Kenmerken:
- duidelijke definities
- expliciete uitzonderingen
- hoge drempel
Dit is founder-vriendelijker en beter voorspelbaar.
Waarom investeerders en kopers een MAC-clausule willen
Investeerders en kopers gebruiken MAC om:
- onvoorziene risico’s af te dekken
- zichzelf te beschermen tegen verborgen problemen
- leverage te houden bij closing
- tijd te kopen bij twijfel
Voor hen is de MAC een veiligheidsnet.
Impact op founders
Voor founders betekent een MAC-clausule:
- onzekerheid tot closing
- risico op heronderhandeling
- mogelijk lagere waardering
- extra stress in kritieke fase
Een MAC kan worden gebruikt om:
- voorwaarden aan te scherpen
- prijs aan te passen
- aanvullende garanties te eisen
Ook zonder formele ontbinding.
MAC-clausule bij fundraising vs. bij exits
Bij fundraising:
- MAC’s zijn meestal kort en beperkter
- vaak gekoppeld aan bedrijfsinterne events
Bij exits:
- MAC’s zijn uitgebreider
- vaak intensief onderhandeld
- kunnen deal-breakers zijn
Bij M&A is de MAC vaak één van de zwaarst bevochten clausules.
Veelgemaakte fouten door founders
- MAC-clausule niet serieus nemen
- te brede formulering accepteren
- geen uitzonderingen opnemen
- niet begrijpen wanneer MAC wordt getoetst
- MAC los zien van closing-voorwaarden
Een MAC is geen formaliteit, maar een machtsinstrument.
Best practices voor founders
Beperk de definitie
Laat alleen écht bedrijfsspecifieke events meetellen.
Sluit macrofactoren uit
Markt, economie en sectorbewegingen horen er vaak niet in.
Leg de lat hoog
Alleen significante, blijvende schade mag gelden.
Stem MAC af op representations & warranties
Consistentie voorkomt discussies.
Beperk de tijd
Hoe korter de periode tussen signing en closing, hoe minder risico.
Hoe vaak wordt een MAC echt ingeroepen?
In de praktijk:
- wordt een MAC zelden formeel geclaimd
- maar vaak gebruikt als onderhandelingshefboom
De dreiging is meestal belangrijker dan het daadwerkelijke gebruik.
Wanneer is een MAC-clausule redelijk?
Een MAC-clausule is redelijk wanneer:
- de scope duidelijk is
- uitzonderingen expliciet zijn
- beide partijen weten waar ze aan toe zijn
- ze niet dient als vrijbrief om zomaar af te haken
Onzekerheid schaadt vertrouwen en dealdynamiek.
Conclusie
De MAC-clausule bepaalt of een investeerder of koper zich kan terugtrekken bij ernstige tegenvallers tussen signing en closing. Hoewel ze vaak als standaard wordt gezien, heeft ze grote invloed op zekerheid, onderhandelingsmacht en uitkomst van een deal.
Founders die MAC-clausules scherp afbakenen en begrijpen, verkleinen het risico op last-minute verrassingen en beschermen de waarde van hun bedrijf in een cruciale fase.
